Τι είναι η πλατυποδία;
Πλατυποδία είναι η εξάλειψη της ποδικής καμάρας.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το τμήμα αυτό του πέλματος -που εξυπηρετεί το βάδισμα– θα πρέπει να παρουσιάζει μια κυρτότητα και ελαστικότητα.
Τα άτομα με πλατυποδία έχουν επίπεδη ή χαμηλή ποδική καμάρα.
Η πλατυποδία τις περισσότερες φορές δεν σχετίζεται με παθολογικές καταστάσεις, δεν παρουσιάζει συμπτώματα και δεν επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ποδιού.
Όταν όμως συνοδεύεται από κλινικές εκδηλώσεις, τότε χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και αντιμετώπισης.
Πλατυποδία – Συμπτώματα και Διάγνωση
Υπάρχουν διαφορα είδη πλατυποδίας, τα οποία οφείλονται σε διαφορετικές αιτίες και παρουσιάζουν διαφορετικά συμπτώματα.
Η εύκαμπτη πλατυποδία είναι μια καλοήθης ανατομική παραλλαγή του άκρου ποδός που οφείλεται σε συνδεσμική χαλαρότητα. Στα παιδιά είναι συνήθως ασυμπτωματική και σπάνια μπορεί να προκαλέσει πόνο στο πόδι.
H δύσκαμπτη πλατυποδία συνοδεύεται με πόνο κατά τη δραστηριότητα του παιδιού (βάδιση, τρέξιμο, παιχνίδι) και πρέπει να διερευνηθεί λεπτομερώς γιατί σχετίζεται με παθολογικές καταστάσεις του άκρου ποδός.
Η επίκτητη πλατυποδία των ενηλίκων οφείλεται σε ανεπάρκεια του οπίσθιου κνημιαίου μυός. Σε προχωρημένα στάδια, παρουσιάζει πόνο, αδυναμία στήριξης στα δάκτυλα του ποδιού και παραμόρφωση του άκρου ποδός.
Πέρα από τον πόνο στο πόδι, η δύσκαμπτη πλατυποδία μπορεί να προκαλέσει πόνο και πίεση σε άλλα σημεία του σώματος, όπως:
- ποδοκνημική άρθρωση και αχίλλειος τένοντας
- Κνήμη και γαστροκνήμιος
- Γόνατο
- Ισχίο
- Λεκάνη
- Οσφυική μοίρα σπονδυλικής στήλης
Η διάγνωση της πλατυποδίας είναι κλινική και απαιτείται περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος μόνο σε περιπτώσεις εμφάνισης συμπτωμάτων.
Πλατυποδία – Ασκήσεις
Ο ιατρός, εφόσον διαγνωστεί η πλατυποδία, είναι σε θέση να συστήσει μια σειρά ασκήσεων με στόχο την ενδυνάμωση του άκρου ποδός και τον περιορισμό των τυχόν συμπτωμάτων. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως το βάδισμα και η ευθυγράμμιση των ποδιών μπορούν να βελτιωθούν σε μόλις 8 εβδομάδες, με τη βοήθεια των ασκήσεων.
Οι παρακάτω ασκήσεις προτείνονται για τη βελτίωση της δύναμης και της ευλυγισίας στα πόδια και τις ποδοκνημικές αρθρώσεις. Από τις πιο διαδεδομένες είναι οι ακόλουθες:
- Ανυψώσεις (ωθήσεις) πτέρνας: Ο ασθενής στηρίζεται σε ένα σκαλοπάτι (ή οτιδήποτε μπορεί να το αντικαταστήσει π.χ. άκρη πεζοδρομίου) μόνο με τα δάκτυλα των ποδιών. Ανασηκώνει αργά την πτέρνα του ποδιού στον αέρα. Παραμένει για λίγα δευτερόλεπτα και μετά χαλαρώνει και επιστρέφει στην αρχική του θέση. Προκειμένου αυτή η άσκηση να είναι αποτελεσματική, η πτέρνα δεν πρέπει να πέσει κάτω από τη νοητή γραμμή του σκαλοπατιού. Συνίστανται 10 ανυψώσεις ως ένα σετ, ενώ στόχος είναι τα 3 την ημέρα, χωρίς πόνο.
- Προέκταση δακτύλων: Ο ασθενής σπρώχνει απαλά προς τα κάτω τα δάχτυλα των ποδιών μέχρι να προεξέχουν οι αρθρώσεις και τα κρατάει για 20 δευτερόλεπτα. Επαναλαμβάνει 3-4 φορές ώστε να βελτιωθεί η δύναμη και η ευλυγισία.
- Stretching με πετσέτα: Ο ασθενής κάθεται στο έδαφος και τοποθετεί μια πετσέτα γύρω από τα πέλματα των ποδιών. Ο κορμός και τα γόνατα πρέπει να παραμένουν ίσια. Τραβά την πετσέτα προς τον εαυτό του μέχρι να νιώσει τον αχίλλειο τένοντα να τεντώνεται. Κρατά για τριάντα δευτερόλεπτα, αφήνει και επαναλαμβάνει. Προτείνονται 10 φορές, μία φορά την ημέρα.
- Foot/Ball Roller: Μπορεί να εκτελεστεί σε καθιστή ή όρθια θέση. Τοποθετείται μια μπάλα ή ένα roller (ή ακόμα και ένα μπουκάλι νερό) κάτω από τη την καμάρα του ποδιού. Μετακινείται αργά το πόδι μπρος-πίσω ενώ ασκείται πίεση στην μπάλα ή το ρολό (σε ανεκτά επίπεδα). Εκτελούνται 2 σετ των 30 δευτερολέπτων. Αυτή η άσκηση όχι μόνο τεντώνει το πόδι, αλλά κάνει και μασάζ και μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου στην καμάρα.
- Διάταση αχιλλείου τένοντα: Ο ασθενής στέκεται απέναντι από έναν τοίχο και τοποθετεί τα χέρια του στον τοίχο στο ύψος των ματιών του. Τοποθετεί το δεξί πόδι περίπου ένα βήμα πίσω από το αριστερό, με την πτέρνα σταθερά στο έδαφος. Λυγίζει το αριστερό γόνατο μέχρι να νιώσει τη διάταση στο δεξί πόδι. Μένει για 30 δευτερόλεπτα και μετά ξεκουράζεται για άλλα 30 δευτερόλεπτα. Επαναλαμβάνει την άσκηση αλλάζοντας θέση στα πόδια, τοποθετώντας το αριστερό πόδι πίσω από το δεξί. Συνολικά κάνει 10 επαναλήψεις για κάθε πόδι, 2 φορές την ημέρα.
O Δρ Κόλλιας είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός, πιστοποιημένος αθλητίατρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (IOC) και έχει εμπειρία στη διαχείρηση και τη θεραπεία των αθλητικών κακώσεων.